Nhạc sĩ Bảo Toàn: Người chở đò âm thanh trên dòng sông ký ức.
Miền Tây nơi dòng nước lững lờ trôi qua những rặng bần, nơi bếp rơm còn khói và má còn ngồi nhặt rau trong tiếng radio cải lương chính là cái nôi dịu dàng đã nuôi lớn một người nhạc sĩ hiền lành, ít nói nhưng lại đầy trăn trở. Người đó là nhạc sĩ Bảo Toàn.
Gốc rạ, con đò và tiếng thở dài của gió
Không xuất thân từ nhạc viện, không học hành bài bản, nhưng âm nhạc đến với anh một cách tự nhiên như hơi thở, như nước ngấm vào đất. Những tiếng chim trưa, tiếng mưa đổ mái lá, tiếng mẹ gọi vọng qua vườn đã thành chất liệu thấm đẫm trong từng giai điệu. Anh từng nói: “Tôi không học nhạc bằng nốt, mà bằng ký ức.” Những bài hát như “Quên Câu Ước Hẹn Xưa”, “Gió Thầm Nhẹ Hôn”, “Chờ Em Dưới Hiên Nhà” không đơn thuần là ca khúc đó là những mảnh hồn được chép lại bằng âm thanh. Giai điệu mộc mạc, lời ca giản dị, nhưng sâu sắc như câu chuyện của những người từng yêu, từng rời bỏ, rồi lặng lẽ đi qua nhau. Âm nhạc của anh là tiếng thở dài của gió nhẹ, mỏng, nhưng đủ để khiến trái tim người nghe chùng xuống. Một bản bolero anh viết có khi chỉ bắt nguồn từ hình ảnh chiếc ghe cũ neo dưới bến sông chiều, hay ánh mắt một người con gái ngoảnh lại giữa chặng chia tay. Tất cả đều rất thật, thật như đất quê, như gốc rạ mùa gặt, như vết nứt trên bàn tay người mẹ.
Giữ lửa bolero trong thời đại đã khác
Giữa thời đại của xu hướng, của sân khấu rực rỡ và công nghệ làm nhạc hiện đại, nhạc sĩ Bảo Toàn vẫn chọn lối đi riêng, một lối nhỏ, đôi khi gập ghềnh, nhưng đầy hoa cỏ và kỷ niệm. Anh viết chậm, phát hành từ tốn, không ồn ào truyền thông. Nhưng mỗi bản nhạc ra đời đều là một tiếng vọng chân thành gửi đến người nghe: “Tôi vẫn ở đây, vẫn kể lại chuyện lòng bằng âm nhạc.” Ca khúc của anh được nhiều ca sĩ yêu mến và tìm đến như Trúc Ny, Tuấn Cường, Chính Luân, Huỳnh Đức… Không phải vì tên tuổi của người nhạc sĩ, mà vì nhạc anh viết có “cái hồn” một tâm hồn cũ kỹ mà ai cũng từng mang theo.
Những khán giả nghe nhạc anh, có khi chỉ là một người mẹ quê nghe trên chiếc radio cũ, hay một người đàn ông đã bước qua tuổi 50 ngồi lặng thinh giữa chiều buồn, nhưng họ đều thấy mình trong đó. Có lần, anh kể: một chiều mưa ở quê nhà, trong chuyến về viếng mộ người thân, anh bất ngờ chạm mặt một người từng thương. Không lời trách, không lời hỏi han, chỉ ánh nhìn như thể tất cả đã ở lại quá khứ. Tối hôm ấy, anh về, bật đàn, viết nên “Quên Câu Ước Hẹn Xưa”. Không cần cao trào, không cần điệp khúc sầu thảm chỉ cần một câu nhẹ tênh: “Em lấy chồng xa, người đưa tiễn chẳng phải là anh…” thế là đủ khiến người ta lặng người. Anh gọi âm nhạc của mình là “một kiểu thở ra”. Vì có những nỗi niềm không nói được bằng lời, không thổ lộ được bằng nước mắt, chỉ có thể hóa thành giai điệu mà khi vang lên, sẽ tự khắc tìm được người đồng cảm.
Bảo Toàn không cần nổi bật để trở thành một nhạc sĩ đáng nhớ. Anh chỉ cần tiếp tục viết bằng tim, bằng gió đồng, bằng ánh nhìn đã cũ và ký ức chưa từng nguôi. Ở giữa thế giới ngày càng vội vã, âm nhạc của anh chính là nơi chốn để người ta quay về không phải để tìm câu trả lời, mà để nghe lại tiếng lòng mình.
Trần Bích Khuê – Trần Kim Hoàng thực hiện.
