Bí ẩn đằng sau thương vụ 12 tỷ USD giữa Google và Apple

Bí ẩn đằng sau thương vụ 12 tỷ USD giữa Google và Apple.

Khi Tim Cook và Sundar Pichai, giám đốc điều hành của Apple và Google, bị bắt gặp ăn tối cùng nhau vào năm 2017 tại một nhà hàng cao cấp có tên Tamarine, giới quan sát đã đồn đoán về một mối quan hệ thân mật giữa 2 tập đoàn công nghệ quyền lực nhất nước Mỹ.

Khi hai vị CEO gặp nhau trong nhà hàng ở Palo Alto, các công ty của họ lại đang đàm phán căng thẳng để gia hạn một trong những hợp đồng kinh doanh 'béo bở' nhất trong lịch sử: Google phải trả tiền cho Apple để được độc quyền công cụ tìm kiếm trên loạt sản phẩm của hãng, trong đó có iPhone.

Thỏa thuận này có giá trị lên tới hàng tỷ USD và nó đã giúp củng cố vị thế của cả 2 công ty trên thị trường cũng như trong lĩnh vực công nghệ.

Tuy nhiên, mối quan hệ đối tác này lại đang gặp một thử thách vô cùng lớn. Thứ Ba tuần trước, Bộ Tư pháp đã đệ đơn kiện Google - vụ kiện chống độc quyền lớn nhất của chính phủ Mỹ trong hai thập kỷ. Theo các công tố viên, liên minh này chính là ví dụ điển hình cho các chiến thuật bất hợp pháp của công ty nhằm bảo vệ sự độc quyền và ngăn cản cạnh tranh trong lĩnh vực tìm kiếm thông tin.

Việc xem xét kỹ lưỡng thoả thuận được ký kết lần đầu tiên 15 năm trước, đã làm nổi bật mối quan hệ đặc biệt giữa hai công ty giá trị nhất của Thung lũng Silicon - một liên minh không có đối thủ mà các nhà quản lý cho rằng đang ngăn cản các công ty nhỏ hơn phát triển.

Bruce Sewell, cố vấn chung của Apple từ năm 2009 đến năm 2017 nói rằng: "Chúng tôi có một loại thuật ngữ kỳ lạ này ở Thung lũng Silicon, đó chính là hợp tác. Bạn phải đối mặt với sự cạnh tranh tàn khốc, nhưng đồng thời, bạn cũng có những sự hợp tác cần thiết".

Apple và Alphabet (công ty mẹ của Google) – có tổng giá trị hơn 3 nghìn tỷ USD, đã và đang cạnh tranh trên nhiều mặt trận, như điện thoại thông minh, bản đồ kỹ thuật số và máy tính xách tay.

Theo Bộ Tư pháp, gần một nửa lưu lượng tìm kiếm của Google hiện nay đến từ các thiết bị của Apple và viễn cảnh mất thỏa thuận với Apple đã được mô tả như một kịch bản tối tệ nhất. Khi người dùng iPhone tìm kiếm trên Google, họ sẽ thấy các quảng cáo kinh doanh từ đối tác của Google. Họ cũng có thể tìm đường đến các sản phẩm khác của Google, chẳng hạn như YouTube.

Một cựu giám đốc điều hành của Google, người yêu cầu giấu tên vì không được phép nói về thỏa thuận này, cho biết viễn cảnh mất lưu lượng truy cập của Apple là điều "đáng sợ" đối với công ty.

Bộ Tư pháp, đang yêu cầu một lệnh từ toà án để ngăn Google tham gia vào các giao dịch giống như thỏa thuận mà họ đã thực hiện với Apple, lập luận rằng thỏa thuận này đã giúp Google một không công bằng (công ty xử lý 92% tìm kiếm trên internet trên thế giới), trở thành trung tâm của người tiêu dùng trực tuyến.

Các doanh nghiệp trực tuyến như Yelp và Expedia, cũng như các công ty nhỏ trong ngành, thường phàn nàn rằng sự thống trị về tìm kiếm của Google cho phép công ty này thu phí quảng cáo khi mọi người chỉ cần tra cứu tên của họ, cũng như hướng người tiêu dùng đến với sản phẩm của chính công ty như Google Maps.

Apple hiện nhận được khoản thanh toán hàng năm ước tính từ 8 đến 12 tỷ USD - tăng từ mức 1 tỷ USD mỗi năm vào năm 2014, để đổi lấy việc mặc định hoá công cụ tìm kiếm của Google vào các sản phẩm của mình.

Đây có lẽ là khoản thanh toán lớn nhất mà Google thực hiện cho bất kỳ đối tác nào và nó cũng đã chiếm từ 14 đến 21 phần trăm lợi nhuận hàng năm của Apple. Đó không phải là số tiền mà Apple sẵn sàng để từ bỏ.

Trên thực tế, ông Cook và ông Pichai đã gặp lại nhau vào năm 2018 để thảo luận về cách họ có thể tăng doanh thu từ công cụ tìm kiếm.

Sự sụp đổ của thoả thuận này sẽ đồng nghĩa với việc Apple đánh mất một khoản thu nhập khổng lồ hàng năm. Nhưng nó sẽ là một mối đe dọa đáng kể hơn đối với Google khi họ không có cách nào để thay thế lượng truy cập đã mất.

Điều này cũng có thể thúc đẩy Apple mua lại hoặc xây dựng công cụ tìm kiếm của riêng mình. Trong nội bộ Google, mọi người tin rằng Apple là một trong số ít công ty trên thế giới có thể cung cấp một giải pháp thay thế đáng gờm, theo một cựu giám đốc điều hành.

Google cũng lo lắng rằng nếu không có thỏa thuận này, Apple có thể khiến người dùng iPhone gặp khó khăn hơn trong việc truy cập công cụ tìm kiếm Google.

Người phát ngôn của Apple từ chối bình luận về mối quan hệ hợp tác, trong khi người phát ngôn của Google chỉ trích dẫn theo một bài đăng trên blog về việc công ty đang bảo vệ mối quan hệ này.

Mặc dù số tiền mà Google trả cho Apple vẫn tiếp tục tăng, nhưng công ty đã liên tục nói rằng họ thống trị thị trường tìm kiếm trên internet vì người tiêu dùng thích nó chứ không phải vì họ mua khách hàng. Công ty lập luận rằng Bộ Tư pháp đang vẽ ra một bức tranh không hoàn chỉnh, vì trên thực tế, việc hợp tác với Apple không khác gì Coca-Cola trả tiền cho một siêu thị để sản phẩm của họ nổi bật trên kệ bán hàng.

Google cho biết các công cụ tìm kiếm khác như Bing của Microsoft cũng có thỏa thuận chia sẻ doanh thu với Apple để xuất hiện dưới dạng tìm kiếm phụ tùy chọn trên iPhone. Công ty cho biết thêm rằng Apple đã cho phép người dùng thay đổi công cụ tìm kiếm mặc định của họ.

"Công cụ tìm kiếm của họ là tốt nhất", ông Cook nói sau khi được Axios hỏi vào cuối năm 2018 về việc hợp tác với một công ty mà ông đã ngầm chỉ trích. Ông nói thêm rằng Apple cũng đã tạo ra nhiều cách để ngăn chặn việc thu thập dữ liệu của Google, chẳng hạn như chế độ duyệt web riêng tư trên trình duyệt internet của Apple.

Trong những năm đầu của Google, những người đồng sáng lập của công ty, Larry Page và Sergey Brin, đã coi Steve Jobs như một người cố vấn và họ mong muốn cùng ông hợp tác lâu dài để xây dựng tương lai của lĩnh vực công nghệ.

Vào năm 2005, Apple và Google đã ký một thỏa thuận khiêm tốn: Google sẽ là công cụ tìm kiếm mặc định trên trình duyệt Safari của Apple trên máy tính Mac.

Nhanh chóng, ông Cook, khi đó vẫn còn là phó của Steve Jobs, đã nhìn thấy tiềm năng sinh lời của thỏa thuận. Các khoản thanh toán của Google là lợi nhuận thuần túy và tất cả những gì Apple phải làm là giới thiệu một công cụ tìm kiếm mà người dùng của họ đã muốn.

Sau đó, Apple đã mở rộng thỏa thuận cho sản phẩm lớn sắp ra mắt của mình: iPhone. Khi Steve Jobs công bố iPhone vào năm 2007, ông đã mời Eric Schmidt, giám đốc điều hành lúc đó của Google, tham gia cùng ông trên sân khấu cho sự kiện đầu tiên của iPhone.

"Nếu chúng tôi chỉ hợp nhất hai công ty, chúng tôi có thể gọi chúng là AppleGoo", ông Schmidt, người cũng thuộc ban giám đốc của Apple, nói đùa. Với công cụ tìm kiếm của Google trên iPhone, ông ấy nói thêm, "bạn thực sự có thể hợp nhất".

Sau đó mối quan hệ trở nên tồi tệ. Google đã âm thầm phát triển một đối thủ cạnh tranh với iPhone: phần mềm điện thoại thông minh có tên Android mà bất kỳ nhà sản xuất điện thoại nào cũng có thể sử dụng.

Ông Jobs đã rất tức giận. Năm 2010, Apple đã kiện một nhà sản xuất điện thoại sử dụng Android. "Tôi sẽ xoá sổ Android", Steve Jobs nói với người viết tiểu sử của mình, Walter Isaacson.

Một năm sau, Apple giới thiệu Siri. Thay vì trợ lý ảo của Google, đó lại là Bing của Microsoft.

Tuy nhiên, mối quan hệ đối tác của các công ty trên iPhone vẫn tiếp tục, vì thực sự, đây là một mối quan hệ quá hấp dẫn để hai bên có thể bỏ qua nó. Theo một cựu giám đốc điều hành cấp cao, Apple đã yêu cầu đàm phán lại thoả thuận này định kỳ và mỗi lần như vậy, hãng lại nhận được thêm tiền từ Google.

Vào khoảng năm 2017, thỏa thuận đã được gia hạn. Vào thời điểm đó, Apple không hài lòng với hiệu suất của Bing cho Siri. Đồng thời, ông Cook cũng vừa thông báo rằng Apple đặt mục tiêu tăng gấp đôi doanh thu dịch vụ của mình lên 50 tỷ USD vào năm 2020, một mục tiêu đầy tham vọng chỉ có thể thực hiện được với các khoản thanh toán của Google.

(Theo New York Times)