Hoa tớ dầy mọc ven suối. Ảnh: Quốc Trinh Nông.
Tôi đã sống mấy chục năm ở miền núi, chỉ mấy năm nay mới chú ý tới hoa tớ dầy, một loài hoa rừng nở vào những ngày đầu năm rực rỡ và ngắn ngủi rồi biến mất như nàng tiên thấp thoáng trong rừng để lại sự tiếc nuối cho người yêu hoa và vẻ đẹp hoang dại của miền núi cao.
Hoa tớ dầy trồng quanh nhà ông Giàng A Giao. Ảnh: Thái Sinh.
Cận cảnh hoa tớ dầy. Ảnh: Thái Sinh.
Mùa này hoa tớ dầy trên huyện vùng cao Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái đang tưng bừng nở. Xung quanh nhà ông Giàng A Giao, người xã La Pán Tẩn nhà gần ngã ba Kim trồng nhiều hoa tớ dầy ông cho biết: Mình thấy cây này ra hoa đẹp thì đánh ở rừng về trồng quanh nhà cho đẹp. Quả cây tớ dầy to bằng ngón tay cái, ăn đắng lắm, chỉ con cầy mới ăn được thôi…
Cây hoa tớ dầy thân gỗ, cao chừng 5 - 7m, mọc hỗn giao trong rừng, vào mùa đông cây trút sạch lá, những mầm hoa mọc ra từ các kẽ lá non đồng loạt nở trong giá rét khoảng hai tuần lễ rồi tàn. Màu hoa đẹp ngỡ ngàng và cũng ra đi nhanh chóng khiến bao người tiếc nuối.
Do mọc trong rừng nên cây hoa tớ dầy không to và xum xuê như cây trồng quanh nhà, nhưng khi hoa bừng nở thì nổi bật trên màu xanh của cánh rừng. Nhiều người ví hoa tớ dầy là nàng tiên của núi rừng.
Thôn bản ngập màu hoa tớ dầy. Ảnh: Thái Sinh.
Hoa tớ dầy nở trước hoa đào chừng một tháng, mỗi bông hoa có 5 cánh gần giống với hoa đào, nhưng mỏng hơn, màu hồng nhạt nên nhiều người nhầm tưởng hoa tớ dầy là hoa đào rừng.
Hoa tớ dầy trồng quanh nhà. Ảnh: Thái Sinh.
Điều lạ kỳ, hoa tớ dầy chỉ mọc phía Tây huyện Mù Cang Chải, còn phía Đông thì chưa thấy, trời càng rét thì hoa càng đẹp. Trong cái nắng hanh hao của mùa khô, cả vùng núi Mù Cang Chải chìm trong gió Lào và khô khát thì hoa tớ dầy đẹp rực rỡ như nàng tiên với xiêm y màu hồng đã làm dịu cơn khát mùa khô.
Ông Nguyễn Quốc Ân ngỡ ngàng trước màu hoa. Ảnh: Thái Sinh.
Ông Nguyễn Quốc Ân từng 20 năm qua lại Mù Cang Chải lần đầu tiên nhìn thấy hoa tớ dầy phải thốt lên: Đẹp kỳ lạ! Tôi đã qua lại nơi đây 20 năm trời, nhưng chưa một lần nhìn thấy hoa tớ dầy, có thể mình đến khi mùa hoa chưa nở hay mùa hoa đã tàn. May mắn lắm hôm nay mới được ngắm hoa tớ dầy trong nắng đẹp đến ngẩn ngơ…
Theo ông Nông Việt Yên - Bí thư huyện Mù Cang Chải, để phấn đấu thành huyện du lịch trong những năm tới, huyện đang sưu tầm và gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống trong cộng đồng các dân tộc nơi đây, trong đó phát động trồng hoa tớ dầy quanh các thôn bản. Năm 2021 giao mỗi hộ dân trồng, bảo vệ 5 cây, mỗi cán bộ trồng tối thiểu 5 cây, các trường học trồng 200 cây, các xã trồng 500 cây trở lên… tạo thành đường hoa, rừng hoa tớ dầy tô thắm cảnh đẹp quê hương…
Thái Sinh
